-
Sigaar
Als er geen nieuws is moet je het maar maken. Een adagium dat geen enkele krant officieel zal bevestigen maar waar iedere krant zich van bedient. Onderzoeksjournalistiek noemen we het dan. Op zich een prima methode om misstanden boven water te krijgen maar af en toe erg gemakkelijk. Gisteren is een groep journalisten – maar weer eens – in het declaratiegedrag van bestuurders van ziekenhuizen gedoken. Altijd goed voor een paar opmerkelijke conclusies en die waren ook nu weer ronduit ‘onthutsend’. Sinds Alberto Stegeman hebben dergelijke superlatieven nagenoeg geen waarde meer want hij was al onthutst als ie om half vier s’nachts ongestraft door een rood verkeerslicht in hartje Amsterdam kon lopen. Dan zijn sneeuwkettingen voor Wouter van een dikke 100 euro inderdaad schandalig! Daarnaast worden er uiteraard nog vele duizenden euri aan alcoholische dranken en dinertjes voor de raden van bestuur gedeclareerd. En dat uiteraard allemaal van overheidsgeld.Tsja. Ik vind het ook allemaal wel vreemd. Maar er van opkijken doet toch vrijwel niemand meer. Ergens is ook het idee ontstaan dat jezelf op een schandalige manier verrijken een stuk erger is wanneer het overheidsgeld betreft dan wanneer iemand in de raad van bestuur van een multinational dat doet. Het is immoreel zonder ander doel dan er zelf beter van te worden een fles wijn van 4000 euro op te zuipen waarvan je de kosten afwentelt op de maatschappij of een bedrijf. In alle bedrijven wordt bezuinigd en die bezuinigingen beginnen meestal helemaal onderaan de hiërarchische ladder. Of, en dat is zo nodig nog erger, ze gaan ten koste van veiligheid van medewerkers of buurtbewoners. Als je miljoenen verdient dan betaal je zo’n flesje toch gewoon zelf.
Zo kan niemand mij uitleggen wat het inkomen van 65 miljoen voor Lionel Messi rechtvaardigt. Dat Messi een fenomenale voetballer is staat buiten kijf. Maar meer dan 1 miljoen euro per week? Dat wordt gewoon door ons betaald hoor. Is dat dan normaal? Het wordt zelfs als marketingmiddel gebruikt. Real Madrid heeft 100 miljoen voor Bale betaald omdat het dan de eerste transactie van 100 miljoen zou zijn. Spanje ligt compleet op zijn gat. De musea in Madrid zijn wekelijks tenminste een paar uur gratis geopend omdat de eigen bewoners het niet kunnen betalen. De club heeft een miljardenschuld. Maar laat wel stad en staat opdraaien voor dergelijke belachelijke transacties. Want voor deze investeringen staan banken garant die in Spanje bijna allemaal op kiepen staan. Daarna draait de staat en dus ook Europa er voor op want Spanje is zo arm als een kerkrat. En dat vinden we allemaal wel vreemd maar een declaratie van een set sneeuwkettingen vinden we nog altijd veel vreemder.
De declaratierazzia is begonnen bij lokale en landelijke bestuurders. Alle bonnetjes werden minutieus nageplozen. Het kostte Mark Verheijen, voormalig gedeputeerde in Limburg, zijn kamerlidmaatschap. De oen. Hij wist beter maar bagatelliseerde de boel en schaadde daarmee het imago van de VVD. En als het electoraal onhandig is maakt collega Mark R. korte metten. Rutten zelf declareert helemaal niks. Slimme jongen. Dat doet niemand nu meer. Ik neem aan dat er meer manieren zijn waarop een premier zijn facturen betaald kan krijgen dan door het declareren van een bonnetje. Want waarom zou Mark zijn rekeningen zelf betalen? Hoeft ie ook niet. Hij werkt er hard genoeg voor.
Nu de overheid op zijn hoede is volgt de semi-overheid. Ziekenhuizen dus. De vangst bewijst dat normvervaging van alle markten thuis is. Zoals reeds gezegd vind ik het begrip overheidsgeld erg relatief. Als we naar een multinational Shell kijken weten we niet precies wat er aan bonussen, smeergeld en declaraties wordt betaald. Het is geen overheidsgeld. Nu heb ik daar zo mijn eigen kijk op. Shell werkt namelijk innig samen met allerlei overheden. Shell is feitelijk een van de meest vervuilende bedrijven ter wereld, maar ontplooien in Europa allerlei initiatieven om hun groene hart te tonen. Dat is natuurlijk pure marketing. In Europa denken we mee over de opslag van CO2 in de grond. Daar zoeken we steun – lees: subsidie – voor bij de verschillende overheden. Die betalen dus feitelijk het opruimen van de rotzooi die Shell jarenlang mee veroorzaakt heeft. In Afrika doen we zelfs dat niet en vernietigen we de gehele Niger Delta en kopen dat af met het geld dat we in Europa bij elkaar hebben gebedeld. En nu kan Shell bestaan uit vele boekhoudkundige entiteiten. Onder de streep is het Shell, en onder diezelfde streep wordt alles door klanten betaald. De bonussen, het smeergeld maar dus ook de declaraties. Geen 100% overheidsgeld dus maar wel een beetje. Net als bij ziekenhuizen.
Ik kan wel een moreel appel doen maar dat werkt zo niet. Ik heb verhalen gehoord over lokale bestuurders die in dure restaurants in Belgie een peperdure cognac bestelde enkel en alleen maar om daar hun net zo peperdure sigaar in te dippen. Een sigaar uit uw en mijn doos. Niet omdat het lekker was want de sigaar lag na drie keer hijsen in de asbak. Nee. Gewoon omdat het kan. En als je iets steelt en je wordt niet betrapt steel je de volgende keer iets meer. Gewoon omdat het kan. Tot dat ene moment. Dan ben je inmiddels al heel ver afgedwaald. Geloof je in je eigen gelijk. Zie je helemaal niet meer in waarom een flesje wijn van 150 euro misschien wel een beetje overdreven is. Wuif je het allemaal weg. Tot je eens goed om je heen kijkt en je je alleen achterblijvend realiseert dat vandaag jij de sigaar bent.
